برآورد ترکیب بدنی : مشخص کردن درصد چربی بدن و شاخص توده بدن

امروزه ترکیب بدن بعنوان یکی از فاکتورهای آمادگی جسمانی محسوب می شود

زیرا در پیروزی و شکست قهرمانان موثر است.

منظور  از ترکیب بدن  مقدار بافت چربی ،استخوان ،‌آب و بافت عضلانی است.

راههای مختلفی برای سنجش ترکیب بدن وجود دارد که برخی از آن ها بشرح زیر می باشد:

باید توجه کرد که در سنجش ترکیب بدن بیشتر، سنجش مقدار بافت چربی مدنظر است .

برآورد ترکیب بدن یک مسئله بسیار مهم است که در بیشتر موارد مورد اغماض قرار میگیرداین براورد مشخص میکند که:

• الف: فرد چند کیلو عضله دارد
• ب: ” چند کیلو چربی دارد
• پ: تجمع چربی در کدام قسمت بدن است
• ت:مقدار آب بدن چقدر است
• ث:مقداربافت عضلانی , بافت چربی وآب دست راست ,پای راست,دست چپ,پای چپ وناحیه نیم تنه چقدر است
• ج:BMI :فرد چقدر است

• کاربردی ترین تجزیه و تحلیل در خصوص ترکیب بدن ، بر پایه تقسیم وزن، به دو بخش چربی و بدون چربی است  .

  بخش چربی و بدون چربی :

  بخشی از کل وزن بدن که از بافت چربی تشکیل شده است، درصد چربی بدن نامیده می شود و میزان چاقی با توجه به این شاخص ارزیابی می شود.

  بخش دیگر شامل :عضلات ، تاندون ها، استخوان ها، بافت همبند و بافت بدون چربی نامیده می شوند.

  با توجه به خطر های تندرستی که با چربی اضافه بدن همراه است، تعیین درصد چربی بدن، مهمترین معیار ترکیب بدنی است.

  افرادی که به شکل منظم در فعالیت های جسمانی و ورزشی شرکت می کنند، درصد چربی کمتری دارند.

  به هر حال، از نظر تندرستی، معیار چربی بدن که شخص را در معرض خطر بیماری قرار می دهد، برای مردان مساوی یا بیشتر از ۲۵ درصد و برای زنان مساوی یا بیشتر از ۳۲ درصد است.

  همچنین ، توصیه شده است که درصد چربی بدن مردان نباید پایین تر از ۵ درصد و برای زنان پایین تر از ۸ درصد باشد.

  توزیع نابرابر چربی در نواحی مختلف بدن، حتی با آزمایش نیشگون پوست نیز آشکار می شود.

  توزیع چربی ، تحت تاثیر عوامل وراثتی و هورمونی است که الگوی ویژه ای را دنبال می کند.

• 

بخش چربی و بدون چربی در بدن زنان:

زنان در نواحی پایین تنه، چربی بیشتری دارند، ولی توزیع چربی در مردان، منظم تر از زنان است.

بسیاری از مردان علیرغم داشتن باسن و ران کوچک، شکمی برآمده دارند.

این الگوی توزیع چربی را چاقی مردانه یا سیب شکل و خلاف آن را الگوی توزیع چربی زنانه یا گلابی شکل، می گویند.

شواهد اخیر نشان می دهند که ذخیره زیاد چربی در ناحیه شکم، تندرستی را به خطر می اندازد.

به همین دلیل، خطر افزایش بیماری های قلبی، فشارخون و دیابت با افزایش محیط کمر نسبت به محیط باسن، ارتباط دارد.

اگرنسبت محیط کمر به محیط لگن در مردان بیشتر از ۹۵ درصد و در زنان بیشتر از ۸۰ درصد باشد،بیانگر چاقی و تهدیدی برای سلامتی است

.

چگونگی محاسبه نسبت محیط کمر به محیط باسن

برای تعیین متتاسب یا نا متناسب بودن ناحیه مرکزی بدن، می توان با یک متر خیاطی و یک محاسبه ساده،میزان خطری که تندرستی را تهدید می کند ، ارزیابی کرد.

• محیط کمر را در ناحیه ناف، در حالی که عضلات شکم منقبض نباشند و متر کاملا افقی باشد، اندازه گیری و ثبت کنید.
• محیط باسن را در پهن ترین ناحیه در حالی که متر کاملا افقی باشد، اندازه گیری و ثبت کنید.
• محیط کمر را به محیط باسن تقسیم کنید تا نسبت محیط کمر به محیط باسن به دست آید.

محیط لگن/ محیط کمر= نسبت دور کمر به لگن

–     در صورتی که عدد به دست آمده برای مردان بیش از ۹۵ درصد و برای زنان بیش از۸۰ درصد باشد ، نشان دهنده ی چربی بسیار زیاد در ناحیه مرکزی بدن است که برای سلامتی بسیار زیان بار است.

درصد چربی مردان بیشتر از ۹۵% (معروف به سیب)

درصد چربی زنان بیشتر از ۸۰% (معروف به گلابی)

یکی دیگر از روشهای ساده برای تعیین اضافه وزن،

شاخص توده بدن BMI 

شاخص توده بدن ، نسبت وزن بر حسب کیلوگرم به مجذور قد(بر حسب متر ) است.

ولی، باید توجه داشته باشید که شاخص توده بدن، تنها یک شاخص خام برای اضافه وزن است و نباید از آن برای برآورد میزان چربی بدن استفاده شود.

اجرای برخی ورزش ها می توانند روی چربی های بدن اثر گذار باشند. از جمله:

• ورزش های هوازی موجب کاهش چربی می شوند.
• دویدن، راهپیمایی و دوچرخه سواری، اثر مشابهی در تغییر ترکیب چربی دارند.
• برای کاهش چربی بدن، ورزش های هوازی با شدت کم، موثر تر از ورزش های شدید است
• 
  منبع:اینترنت
• Parham.